Pamięć o wąchockiej społeczności żydowskiej – zaproszenie

Pamięć o wąchockiej społeczności żydowskiej

Miesiąc październik jest bardzo istotny, jeśli chodzi o wspominanie wąchockiej społeczności żydowskiej.

Już jutro, czyli w czwartek, 20 października br., o godz. 16.00 nastąpi uroczyste odsłonięcie pamiątkowej tablicy. Ma ona na celu upamiętnienie społeczności żydowskiej, która została deportowana 22 października 1942 r. do obozu zagłady w Treblince.

Dalsza część uroczystości odbędzie się w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Wąchocku od godz. 17.00.

Tam o zarysie dziejów wąchockich Żydów opowie nasz regionalista, Kazimierz Winiarczyk.

Obejrzymy także film dokumentalny z restytucji cmentarza żydowskiego z 2006 r. a Urszula Makosz wraz z zespołem wprowadzi nas w muzyczny klimat pieśni żydowskich.

Serdecznie zapraszamy!

Wąchocki cmentarz żydowski

Tajemnice wąchockiego kirkutu odsłaniał dla nas w swym wykładzie p. Łukasz Bubula. Spotkanie odbyło się 7. Października 2022 r. w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Wąchocku.

Cmentarz żydowski znajdujący się w Wąchocku przy ulicy Krzemienica jest miejscem szczególnym, unikalnym i bardzo wartościowym. Jest jednym z cmentarzy społeczności żydowskiej, który się zachował w tym regionie.

Nekropolię wąchocką, zgodne z żydowskimi zwyczajami, założono na wzgórzu, nieopodal miasteczka, przy rzeczce i drodze dojazdowej. Powstała ona w 1908 r. lub 1911 r.

Do naszych czasów na żydowskim cmentarzu w Wąchocku zachowało się około pięćdziesięciu nagrobków, które są rozdzielone według płci (rozdział ten występuje także w synagodze). Nagrobki zawsze stawiano w równych rzędach zwróconych na wschód. W Wąchocku znajduje się siedem takich rzędów.

Nagrobek żydowski określany jest terminem wywodzącym się z języka hebrajskiego „macewa”. Pierwotną formą nagrobków były kopczyki kamienne, natomiast później zaczęto stawiać kamienne stele z hebrajską inskrypcją. Rzeczą unikalną dla Wąchocka jest to, że mamy do czynienia z bardzo dużymi, masywnymi stelami.

Patrząc na współczesny wygląd nagrobków są one szare, monotonne, natomiast w przeszłości wszystkie były polichromowane, malowane i to czasem na bardzo jaskrawe kolory.

W momencie funkcjonowania cmentarza był on kolorowy. Spełniało to różne funkcje, przede wszystkim chodzi tutaj o funkcje komunikacji. Dla ludności żydowskiej cmentarz jest miejscem nieczystym, odwiedzanym rzadko, a nagrobek ma być czytelny, by można go było odwiedzić jak najszybciej. Wszystko po to, żeby spędzić tam jak najmniej czasu. Na pole grzebalne nie zanoszono praktycznie niczego, raz na jakiś czas można było zanieść kamień i położyć na nagrobku. Te kamienie pojawiają się na cmentarzu w Wąchocku do tej pory.

Pan Łukasz Babula opowiadał także o tym jak wyglądały żydowskie macewy, w jaki sposób chowano zmarłych, o inskrypcjach, oznaczeniach, datach i znaczeniach umieszczanych na stelach. Przybyli na październikowe (7.10.2022 r.) spotkanie z zainteresowanie wysłuchali wykładu na o tematyce żydowskich zwyczajów.

Renowacja, odbudowa ogrodzenia żydowskiego cmentarza żydowskiego nastąpiła w 2006 r.